“ครู-ศิษย์เก่า ร.ร.สวนกุหลาบวิทยาลัย เยี่ยมวังวรดิศ”
เมื่อเช้าวันนี้ (22 ก.ย. 61) เวลา 09.30 น. ม.ล.ปนัดดา ดิศกุล ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำนายกรัฐมนตรี ปฏิบัติราชการกระทรวงยุติธรรม และในฐานะประธานพิพิธภัณฑ์และหอสมุดสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และคุณอัมพร ดิศกุล ณ อยุธยา ให้การต้อนรับคณะชมรมศิษย์เก่าโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย รุ่นที่ 95 (2515-2519) พร้อมด้วยคณะครูเก่าโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ตามกิจกรรม ‘กตัญญูครูเก่า จูงมือครูเที่ยว’ ประจำปี พ.ศ. 2561 ณ วังวรดิศ ถนนหลานหลวง เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย
ม.ล.ปนัดดา ได้กล่าวกับคณะครูอาจารย์และศิษย์เก่า โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย จำนวนกว่า 100 คน ดังความตอนหนึ่งว่า :
“เมื่อครั้ง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงดำรงตำแหน่งเป็นผู้บังคับการกรมทหารมหาดเล็กฯ รักษาพระองค์ ได้ทรงมีพระดำริที่จะจัดตั้งโรงเรียนขึ้นแห่งหนึ่ง เพื่อฝึกหัดให้บุคคลพลเรือนเป็นทหารมหาดเล็ก ทั้งนี้ เนื่องจากมาตรฐานของทหารมหาดเล็กได้ผิดแผกไปไม่เหมือนแต่ก่อน ประกอบกับสมัยนั้นระบบราชการพลเรือนของกระทรวงต่างๆ ได้เปลี่ยนแปลงแบบแผนไปเป็นอันมาก เป็นที่นิยมของคนรุ่นใหม่ ไม่เหมือนสมัยก่อนซึ่งมีเพียงทหารมหาดเล็กอย่างเดียว ดังนั้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพจึงคิดว่าควรจะจัดตั้งโรงเรียนจะได้มีผู้สมัครเข้ามาศึกษามากขึ้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพจึงนำความเห็นขึ้นกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตเห็นชอบด้วย โดยทรงมีพระราชดำรัสสั่งให้จัดตั้งสถานศึกษาตามที่คิดขึ้นนั้น
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ จึงได้เลือก ‘พระตำหนักสวนกุหลาบ’ ซึ่งขณะนั้นใช้เป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งของกองพระคลังที่รกรุงรังไม่เป็นระเบียบเรียบร้อยและไม่เกิดประโยชน์การใช้สอย จึงนำความกราบบังคมทูลขอพระราชทานสถานที่แห่งนี้ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นในที่แห่งนี้ได้ และเรียกชื่อว่า ‘โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ” เมื่อปี พ.ศ. 2425 เป็นครั้งแรก อันถือเป็นปฐมบทของการก้าวเดินไปข้างหน้า จนกระทั่งได้พัฒนามาเป็น ‘โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย’ โรงเรียนหลวงพระราชทานแห่งแรกของประเทศ ที่ได้สร้างศิษย์ผู้มีชื่อเสียงเกียรติคุณนานัปการให้กับประเทศชาติตามพระราชปณิธานในกาลต่อมาตราบจนปัจจุบัน จึงถือเป็น ‘สถานศึกษาแห่งพระมหากรุณาธิคุณพระราชทานแก่ปวงชนชาวไทย’ เช่นเดียวกับโรงเรียนเทพศิรินทร์ โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช จ.อุบลราชธานี กับอีกโรงเรียนพระปฐมวิทยาลัย จังหวัดนครปฐม โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่ โรงเรียนมหาวชิราวุธ จ.สงขลา และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาบันการอุดมศึกษาแห่งแรกที่ถือพระราชทานกำเนิดขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า รัชกาลที่ 6″ ม.ล.ปนัดดา กล่าว
*เอกสารทางวิชาการพิพิธภัณฑ์และหอสมุดสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ วังวรดิศ
22 ก.ย. 61 
